Meestal kies ik het materiaal voor een mes naar aanleiding van het ontwerp en het beoogde gebruik, maar af en toe ontwerp ik een mes juist naar het materiaal wat ik ervoor wil gebruiken. Dat was het geval bij zelfgemaakt mes no. 22 (Corax), waar ik de lijnen en kleuren baseerde op het gewei dat ik voor het handvat gebruikte en dat is bij dit mes ook weer het geval. Ik had al jaren een prachtig stuk zeeblauw gestabiliseerd bot, waar ik steeds maar geen toepassing voor vond. Nu heb ik er na lange tijd eindelijk toch een mes bij ontworpen.

Het azuurblauwe bot heeft een zachte vettige glans met een complexe wit-blauwe tekening die enigszins op gesteentes zoals blauw marmer of sodaliet lijkt. De kleur en rijkdom van de golvende structuur in het bot komen op een foto moeilijk over en variëren, afhankelijk van de invalshoek van het licht, van helder azuur tot diep blauwgrijs. Aan de achterkant van het handvat kun je in de doorsnede nog goed de organische botstructuur zien. Het handvat is nadat het was gevormd, gepolijst en, net als bij mes no. 15, met een dunne laag cyano-acrylaat afgewerkt. Meestal worden luxe, of luxe-ogende materialen, zoals edelsteen, mineraal of ivoor met een luxe ontwerp gecombineerd en zie je ze veel op hoog gepolijste messen met gegraveerde bolsters en complexe lijnen. Ik wilde hier echter een eenvoudig mes ontwerpen, waarvan de schoonheid terloops aanvoelt. Daarom heb ik de lijnen eenvoudig gehouden en de handvatdelen zonder bolsters, spacers of extra kleuraccenten met drie roestvrij stalen pinnen aan het lemmet bevestigd, net zoals je dat bij een bescheiden mes met goedkope houten heftdelen zou doen.

Het mes is van “slechts” 4 mm dik D2 staal gemaakt, dat tot een 59 HRC is gehard. Het heeft een slank en eenvoudig maar wel elegant profiel, waarvan de snede precies even lang is als het handvat. Verder heeft het een korte ricasso, een lange smalle valse snede en een dun convex snijvlak. De angel loopt naar achteren taps af tot slechts 2mm dikte en het handvat heeft aan de voorkant bij de ricasso twee schuine platte vlakken die het licht reflecteren. Omdat het lemmet, relatief tot de hoogte van de snede, vrij smal is en in een zeer dunne convexe snede uitloopt, snijdt het heel gemakkelijk, maar is het niet bedoeld voor zware werkzaamheden, zoals wrikken of hakken.

D2 is een taai en betrouwbaar staal met een hoog koolstofgehalte dat veel voor machines en gereedschappen wordt gebruikt. Het is, afhankelijk van de parameters die je gebruikt, net wel of net niet, een roestvrij staal en je zult er dus  wel wat beter voor moeten zorgen om te voorkomen dat het verkleurt of roest. Daarvoor krijg je echter wel een hele taaie staalsoort, dat een scherpe snede buitengewoon lang weet te houden. De onvermijdelijke consequentie van deze lange standtijd is natuurlijk wel dat het staal wat moeilijker is om te bewerken en te slijpen. Juist omdat de snede van dit mes zo dun is, kun je het beter niet met een slijpbandmachine slijpen, het risico bestaat dan dat de snede te warm wordt en daardoor aan hardheid verliest. Het is het veiligst om dit mes op een goede watersteen en met de hand te slijpen.

Bij het mes hoort een eenvoudige zwarte schede met dunne lengtegroeven die refereren aan de lijnen onder de kin van een baleinwalvis. De schede is van dik tuigleer en loopt vanaf de mond, met een dikte van 6 lagen leer naar de punt met een dikte van drie lagen leer, schuin af.  De naam Baleen verwijst naar de Middel Engelse naam voor walvis. Baleen is afgeleid van het Oud Franse baleine, wat weer is afgeleid van het Latijnse balaena. De naam baleen wordt ook gebruikt voor het filtersysteem in de mond van een baleinwalvis en voor het balein zelf, de van keratine gemaakte zeefbladen uit de baard van een baleinwalvis.

Het hele mes is 24,5 cm lang, het snijvlak is, net als het handvat, precies 12,5 cm lang. Het staal is 4 mm dik, en 2 mm dik achter aan de angel. Het handvat is 3 cm hoog en 1,5 cm dik en het mes weegt slechts 196 gram.

Klik hier voor meer foto’s van mes no. 24 (Baleen) en hier voor meer zelfgemaakte messen.