Weblog

De genitaliën van Biagio da Cesena

Thursday, 21 August 2014

Minos Biagio da CesenaHet is zelden verstandig iemand te tarten, al helemaal niet als hij wetenschapper of kunstenaar is. Ze zijn net zo wraakzuchtig als anderen, en hun invloed reikt vaak veel verder. In het geval van Michelangelo zelfs door de eeuwen heen. Toen Michelangelo, om en nabij 1541, zijn bijna voltooide fresco van het laatste oordeel aan de Paus presenteerde, was niet iedereen even gelukkig met zijn interpretatie van het verhaal. Traditioneel werden mensen gekleed afgebeeld, hun kleding was namelijk een belangrijke indicatie voor hun status. Michelangelo koos er echter voor iedereen van deze status te beroven en de mensen naakt af te beelden. Zijn keuze werd niet door iedereen toegejuicht. Biago da Cesena, de ceremoniemeester van de paus, vond het schilderij geschikter voor een kroeg dan voor op de muur achter het altaar van de Sixtijnse kapel. Hij beschuldigde Michelangelo van gebrek aan fatsoen en viel zwaar over de afgebeelde naaktheid. Naar aanleiding van die kritiek maakte Michelangelo een aanpassing aan zijn fresco. Toen het uiteindelijke werk werd gepresenteerd, viel Cesena van zijn stokje. Michelangelo had één figuur toegevoegd waar de genitaliën van waren bedekt, namelijk Cesena zelf. Michelangelo had hem als Minos aan de rechteronderkant tussen de tot de hel verdoemden ingeschilderd. Hij droeg ezelsoren en zijn geslacht werd door een slang verzwolgen. Toen een woedende Cesena zich hierover bij de Paus beklaagde zou deze hebben gezegd dat hij hem uit het vagevuur misschien nog wel had kunnen redden maar dat hij over de hel geen enkele zeggenschap had. Na Michelangelo’s dood in 1564 werden alle genitalia alsnog door Daniela da Voltera overgeschilderd. Het Concilium Tridentinum  had alle naaktheid in religieuze kunst verboden. Voltera kreeg de dubieuze opdracht om doeken over Michelagelo’s zorgvuldig afgebeelde geslachtsdelen te schilderen. Toen tussen 1980 en 1994 het fresco werd gerestaureerd kwam uiteindelijk ook Cesena’s door een slang verzwolgen geslacht weer aan het licht.

 

Lees ook: Johann Siegesbeck en Vernoemen.

Viervlekwielwebspin (Araneus quadratus)

Wednesday, 20 August 2014

viervlekwielwebspin (araneus quadratus) 7-2014 0116Deze forse spinnen houden van sprinkhanen en open vochtige weilanden. Hier maken ze tussen distels en halfhoge planten vlak boven de grond hun wielweb. Ze delen hun territorium vaak met wespspinnen. In de Brand vind je ze in sommige graspollen zelfs naast elkaar. Soms vind je de spin in het web, maar meestal verstopt ze zich in een koepelvormig dicht gesponnen schuilhok. Ze houdt de trillingen in haar web van daaruit met een signaaldraad in de gaten.

 

viervlekwielwebspin 8-2014 0282De vrouwtjes kunnen tot 2 cm groot worden, de mannetjes zijn zoals gewoonlijk bij spinnen echter veel kleiner, deze worden maximaal 1 cm groot. Ze zijn heel variabel in kleur en kunnen roodbruin, geelgroen of bijna wit zijn. Ze hebben echter altijd de kenmerkende vier witte stippen op het achterlijf en duidelijk gestreepte poten. Je vindt ze tussen juli en oktober en in tegenstelling tot veel geruchten zijn ze totaal niet giftig voor de mens.

Visjes kijken

Tuesday, 19 August 2014

aquarium zoo 8-2014 3591Elke dierentuin heeft aquaria, hoe groter hoe beter. Zo ook de Antwerpse Zoo. In een donkere zaal liggen ze als patrijspoorten tegen de wanden. Er komen zelden mensen, behalve als het regent. Dan drommen de dampende bezoekers zich voor de ramen en drukken ze hun verhitte gezichten tegen het koele glas. Naarmate het drukker wordt, ziet men steeds minder. Door al die bezoekers beslaan de ramen en langzaam wordt de antediluviale wereld door een scherm van druppels aan het zicht onttrokken. Zodra het stopt met regenen vlucht iedereen naar buiten en wordt het weer stil in de zaal. In het koude water draaien de lethargische vissen hun eeuwige rondjes. Ze merken niets van al dat leven aan de andere kant van de spiegel. Vanuit hun verlichte wereld zien ze alleen zichzelf.

Piku de orang-oetan

Monday, 18 August 2014

Piku nhm-rotterdam 8-2014 3530De opgezette orang-outan in het Rotterdamse natuurhistorisch museum is Piku. Hij was in Borneo geboren maar werd op 21 mei 1958 naar Diergaarde Blijdorp verscheept. Daar was hij het dominante mannetje en trok hij veel bezoekers. Op 25 augustus 1993 is Piku in gevangenschap gestorven. Nadat hij was opgezet werd hij in de mammoethal van het natuurhistorisch museum in een vitrine bijgezet. Daar staat hij sinds 1995, na een leven achter tralies, nu achter glas in een hoek onder de trap. Na de dood van Piku kregen de achtergebleven vrouwtjes Petra, Sylvia en Barbara onderling ruzie en werd besloten om een nieuw mannetje uit Frankfurt te halen. Deze Karl nam zijn eigen vrouwtje Radja en hun jongste zoon mee. Hoewel Karl en zijn zoontje zich snel aanpasten was Radje in het begin erg onwennig, maar uiteindelijk keerde de rust terug en was Piku al snel vergeten. Uiteindelijk moesten de orang-oetans in Blijdorp echter allemaal wijken voor gorilla’s en nam Bokito de rol van publiekstrekker van Piku over.

 

Men zegt dat als je gorilla's, chimpansees en orang-oetans tien raadsels geeft, de gorilla’s er niet aan beginnen, de chimpansees er snel vijf oplossen en dan interesse verliezen maar dat de orang-oetans ze na lange tijd allemaal zullen oplossen.

 

Lees ook: Frémiet: Orang-oetan wurgt een wilde uit Borneo.

Dawn of the planet of the apes (2014)

Sunday, 17 August 2014

caesar dawn of the planet of the apesBij elke nieuwe filmrelease hoor je weer hele volksstammen klagen dat het verhaal niets nieuws vertelt, dat ze het allemaal al eerder hebben gezien of gehoord. Dat is natuurlijk ook niet gek, mensen vertellen elkaar al millennia verhalen, de meeste daarvan zijn terug te brengen tot slechts een handvol emoties. Dawn of the planet of the apes verschilt daar echt niet in. Toch vind ik dat de basis van het verhaal van deze sequel op Rise of the planet of the apes de moeite van het vertellen meer dan waard is en door Hollywood zelden wordt belicht. Veel films gaan alleen over het conflict, de woede en bevrediging van haat en wraak. De aanleidingen zijn meestal enkele minuten van eenzijdig geweld dat vervolgens al de daar nakomende agressie moet vergoelijken. Bij Dawn of the planet of the apes gaat het verhaal echter over het ontstaan van een conflict, hoe goede bedoelingen het verliezen van angst en hoe de hoop op vrede wordt vermoord door enkelingen. De film gaat over hoe pogingen tot samenwerking en vertrouwen vaak worden gezien als onpatriottisch en hoe de wens om niet te vechten wordt afgedaan als zwak of laf. Binnen een stormvloed van films die geweld en conflict propaganderen biedt Dawn of the planet of the apes een verbazingwekkend subtiel en belangrijk tegenwicht.

 

Het verhaal volgt Caesar, die net als veel van zijn soortgenoten door een genetische proefneming intelligent is geworden. Hetzelfde experiment heeft bijna de volledig menselijke bevolking uitgeroeid. Het verhaal begint tien jaar na Rise of the planet of the apes. De apen hebben in het bos een zelfstandige enclave opgebouwd en leven in harmonie als ze onverwacht worden opgeschrikt door het bezoek van enkele menselijke overlevenden. Deze willen door het opstarten van een dam weer energie in de stad krijgen. Caesar begrijpt dat dit de mensen meer macht levert maar ook dat een directe weigering tot oorlog kan leiden en hij probeert tot een wederzijdse samenwerking te komen. Alles loopt uiteindelijk gruwelijk uit de hand en ondanks alle goede bedoelingen komt het toch tot een gewapend conflict.

 

Het grootste gedeelte van de film gaat over de aanloop naar dit conflict en de pogingen om het te stoppen. Het is echter absoluut geen softe film, er is meer dan genoeg actie. Alleen al het beeld van apen met machinegeweren die op paarden door de vlammen rijden zorgt voor enkele memorabele scenes. De film bracht wat ik zocht, prachtige beelden, waanzinnige actie en bovenal een hart. Hij raakt precies de juiste toon.

Bitterzoet (Solanum dulcamara)

Saturday, 16 August 2014

bitterzoet 8-2014 0407Het mooie Bitterzoet is één van de heksenkruiden die in vliegzalf wordt gebruikt. Het is dan ook giftig. Het behoort tot de nachtschadefamilie en bezit solanine en dulcamarine. Organische verbindingen die voor diarree, misselijkheid, ademnood, kramp en bewusteloosheid kunnen zorgen. Als men op een stengel kauwt, proeft men eerst een bittere smaak die al snel in zoet over gaat. De bittere glycosiden uit de stengel worden door ons speeksel afgebroken en omgezet in het zoete sacharose. Het is een wijdverbreide plant die zich vrijwel overal heeft gevestigd. Hij is al sinds de oudheid bekend en wordt veel in de volksgeneeskunde en bij rituelen gebruikt. Een van zijn oudere toepassingen was om boze geesten af te weren. De mummie van Toetanchamon werd gevonden met een krans van deze gedroogde bessen om zijn nek. De hallucinogene effecten van dergelijke giftige planten hebben voor de naam vliegzalf gezorgd. Onder invloed van deze zalf raakt men in een trance. Ze wordt met een stok in de hals, oksels of liezen aangebracht. De vergiftiging zorgt ervoor dat men denkt het lichaam te verlaten en naar andere werkelijkheden te kunnen reizen. Deze vlucht van de geest werd vroeger letterlijk genomen en veel mensen dachten dat gebruikers onder invloed van deze vliegzalf echt konden vliegen. Mede hierdoor is het bijgeloof van vliegende heksen, die op een bezem of dier het luchtruim kiezen, ontstaan. Oude namen voor Bitterzoet zijn; Dolbessen-hout, Hoe-langer-hoe-liever, Klimmende nachtschade en Elf-rank.

Slakkendans

Friday, 15 August 2014

slak op tent 8-2014 7332Tijdens onze vakantie stond de tent op een nat zompig grasveld. Het had dagen achter elkaar geregend en de grond kon het water al lang niet meer opnemen. De plassen verenigden zich in kleine beekjes die langs de tent liepen. Verdronken wormen lagen als spaghetti tussen het gele gras en alle slakken uit de omgeving zochten een veilig plekje. Veel daarvan kropen tussen onze binnen- en buitentent. Als je ‘s morgens je ogen open deed, was het eerste dat je tegen het grauwe licht zag een wals van vingerdikke slakken die op enkele decimeters afstand van je hoofd langs het tentdoek kropen.

Mannen zijn geen mensen

Thursday, 14 August 2014

Het maakt niet uit wie het zegt, maar als iemand het heeft over “dat mens” bedoelen ze altijd een vrouw, mannen zijn kennelijk geen mensen.

Leven op dood

Tuesday, 22 July 2014

zeepokken op krabbenschild 5-7-2014 3293De krab van dit losse schild is al lang dood, toch kunnen de zeepokken op zijn rug blijven leven zolang ze maar voldoende onder water komen te staan. Zeepokken zijn kreeftachtigen en dus aan de krabben verwant. Als larven lijken ze nog enigszins op de larven van krabben en zwemmen ze vrij rond. In een later stadium zetten ze zich pas vast op rosten, schelpen, stenen of zoals hier op het schild van een krab. Hun huisje bestaat uit enkele harde kalkplaten met een stevig goed sluitend deksel. Een zeepok leeft van plankton dat ze met hun lange poten naar binnen wuiven. Zolang ze maar regelmatig onder water staan, kunnen ze geruime tijd in hun afgesloten huisje op het droge overleven. Omdat het vangen van plankton makkelijker met een groep gaat, ze creëren dan hun eigen waterstroom, vind je ze vaak in groepen bijeen. Zeepokken zijn tweeslachtig, maar kunnen zichzelf niet bevruchten, ze hebben dus een flinke penis nodig om vanuit hun vaste verblijfplaats een naburige partner te bereiken. Tijdens de paartijd groeit hun fallus tot een orgaan dat 20 maal langer dan de zeepok zelf is. Dit lange orgaan stelt ze in staat om hun vele buren te bevruchten, nog een goede reden om zich in groepen te vestigen.