Het verlaten trein rangeer station van Montzen is zo bekend bij veel ( urbex ) fotografen dat ook wij besloten om de lange rit er naartoe eens te wagen. Het ligt in een mooie landelijke omgeving, van verre zie je het hoge spoorviaduct al liggen. Deze werd ooit aangelegd als deel van de verbinding tussen Aken en Antwerpen en liep langs het Montzen station. De bouw van het station is tijdens de eerste Wereld Oorlog in 1915 door de Duitsers gestart. Ze lieten het werk toen door Russische krijgsgevangenen uitvoeren. Van mei 1953 tot juni 1957 was het de eindbestemming van spoorlijn 38. Sinds 1919 nam het spoorvervoer enorm toe, mede door de aanvoer van Duits materiaal dat men leverde ter reparatie van de oorlogsschade. Om deze reden besloot de Belgische staat het station af te maken en zelfs uit te breiden. Het kende zijn hoogtepunt in de jaren 30 en vreemd genoeg was het nazi-Duitsland dat aan dit succes ter oorsprong lag. Het rangeerterrein werd in 1944 op 27 april door een bombardement vernietigd. Sindsdien staat het leeg, op een paar ruimtes na die door derden ter opslag worden gebruikt.

Momenteel staat het te koop maar het ziet er niet naar uit dat er veel geïnteresseerden zijn. Toen wij er kwamen waren er al veel mensen, waaronder de plaatselijke fotoclub. Er is nog genoeg te zien, al is het maar gebroken glas of afbladderende verf. De locatie is nu echter te bekend en te beschadigd. Het is leuk dat er nog wat wagonnen en een treintoestel staan, het roept echter geen emoties meer op.

Klik hier voor meer foto's van Gare de Montzen

Het beroemde boekje met aaibare kaft van Rudy Kousbroek staat ook bij mij in de kast. Dankzij dit boekje is iedereen bekend met de term “aaibaarheidsfactor”, de mate waarin wij dieren aardig vinden. In dit fraaie boekje deelt hij de dieren op in categorieën. Natuurlijk staat de kat het hoogst aangeschreven, hoe kan het ook anders, de vissen staan vrijwel onderaan maar de echte bodem is bestemd voor de oesters, kwallen en begrijpelijk de sidderalen. Deze aaibaarheidsfactor zou ook verklaren waarom protesten tegen proefdieren zoals apen en konijnen zo fel zijn en die tegen insecten of vissen zo schaars. Waar het volgens mij vooral veel mee te maken heeft is echter ons vermogen om ons in dieren in te leven. We zijn al snel geneigd om menselijke gedachten en eigenschappen aan niet menselijke wezens toe te kennen (antropomorfiseren). En laten we eerlijk zijn dat gaat heel wat makkelijker bij een dier met twee ogen, vier poten en haar dan bij een dier met acht ogen, acht poten en geen haar (spinnen hebben het zwaar).

Vroeger hoorde je al dat mensen die van vissen houden koel en intelligent zijn, een beleefde manier om te zeggen dat ze hard op weg zijn sociopaat te worden. Mensen met katten, hamsters en konijnen daarentegen zijn vriendelijk, empatisch en houden van gezelligheid en knuffelen. Nu hou ik toevallig van spinnen en kevers, en niet alleen omdat ik allergisch ben voor kattenharen. Gelukkig sta ik niet alleen in deze liefde. Ter verdediging kan ik aanvoeren dat ook Darwin hevig in kevers was geïnteresseerd en waarschijnlijk zelfs God in zijn almachtige grootsheid er terecht toe heeft besloten om van de kevers de grootste en succesvolste dierengroep te maken. Ondanks alle beroemdheden die mijn voorliefde delen en deelden bleef het toch moeilijk om mensen er van te overtuigen dat ik geen potentiële bijlmoordenaar ben. Maar nu ben ik eruit. Het is niet dat mensen die van hamsters en cavia’s houden zo empatisch en gevoelig zijn, in tegendeel. Zij zijn het minst gevoelig! Het is juist dat kleine onbegrepen groepje mensen, waar ik een bevoorrecht onderdeel van ben, dat de grootst mogelijke empathie en gevoeligheid aan de dag legt. Laten we eerlijk zijn, alleen iemand met een enorm inlevingsvermogen is toch in staat om zoveel emotie op te brengen voor spinnen en kevers? Om die reden wil ik graag de zweepschorpioen boven aan mijn eigen lijstje met aaibare dieren zetten, is ie niet prachtig?

De Distelbok (agapanthia villosoviridescens) is tussen de 1 a 2,5 cm groot, heeft een mooie gele beharing met lengtestrepen op z’n kop en borst en prachtige grijsblauw zwart geringde voelsprieten die even lang zijn als zijn lichaam. De larve ontwikkelt zich in stengels van kruidachtige planten, bij voorkeur distels. Van mei tot september zijn ze te vinden op lage begroeiing zoals netels en distels.
De boktorren familie telt wereldwijd zo’n 27.000 soorten, variërend van enkele millimeters tot de bijna 20cm grote titanus giganteus. In Nederland erkennen we momenteel zo’n 86 soorten als inheems.

De Distelbok komt net als de Kleine Wespenboktor (clytus arietis) en de Gevlekte Smalbok (strangalia maculata) gelukkig weer steeds vaker voor. Dit komt mede doordat er tegenwoordig niet meer zo rigoureus slootwallen worden geschoren. Door kruidachtige planten en takken te laten staan krijgen veel insecten een betere kans om zich te ontwikkelen. Dit resultaat laat zich al merken. Zeker in het mooie natuurgebied De Brand, waar deze foto’s zijn gemaakt, zijn er paden vol met distels, netels en bramen waar je je als fotograaf uren kunt bezighouden.

Al eeuwen is alles dat van links komt slecht. Het woord zegt het al link(s). Van oudsher groet men met rechts en snuit men de neus met links. In de middeleeuwen dacht men zelfs dat iemand die met links schreef door de duivel was bezeten. Helaas is het zelfs zo dat linkshandige beduidend korter leven. Ook in andere talen wordt dit verschil tussen goed en slecht gemaakt. In het Latijn is links ‘sinister’ oftewel duister en onheilspellend, rechts is dexter. Het Engelse dexterous betekent handig en competent.

Deze voorkeur voor rechts beperkt zich niet alleen tot de taal. In de theater wereld kwam de slechterik altijd van rechts naar links het toneel op, een beweging naar links werd namelijk geassocieerd met kwaad. De held kwam van links naar rechts op en zijn beweging naar rechts werd geassocieerd met goed.

Rechts en rechtsomdraaiende bewegingen hebben ook in de natuur haar voorkeur.
Zo is DNA altijd een rechtsdraaiende wenteltrap en is rechtsdraaiende yoghurt beter te verteren dan linksdraaiende. Ook vrijwel alle schelpen zijn rechtsom draaiend. Ze groeien in een spiraal net als DNA en hun opening zit rechtsonder aan de voorkant. Een rechtsdraaiende schelp is heilig, ze symboliseert de beweging van de zon, maan, planeten en sterren langs de hemel. Een linksdraaiende schelp symboliseert vernietiging en transformatie, linksdraaiende schelpen zijn uiterst zeldzaam. Laat er nu echter één soort schelp zijn die vrijwel altijd linksdraaiend is, de Busycon contrarium. Een tot 40cm. grote eetbare wulkachtige, ik weet alleen niet of hij ook slecht verteerbaar is.

Het kleine dorpje Doel ligt onder de rook van een kerncentrale op de linkeroever van de Schelde. Het moet wijken voor de uitbreiding van de Antwerpse haven. Deze uitbreidingsplannen stammen al uit 1963, al die tijd hebben protesten en juridische blunders het verdwijnen van Doel kunnen vertragen. Hoewel niemand is onteigend is het dorpje toch leeggebloed. Steeds meer bewoners vertrokken en in september 2003 werd de dorpsschool gesloten, er waren nog maar acht leerlingen over. Terwijl het inwonersaantal slonk groeide het aantal inbraken. Nadat Doel media aandacht had gekregen volgde er een ware golf aan kraak en inbraak. Al die tijd en zelfs nu nog woonden er echter mensen. Een bejaarde inwoner verwoorde zijn situatie als volgt: “Ik heb nachten wakker gelegen, er waren hier zowel bij dag als bij nacht roofbendes actief. Ze haalden alles weg wat maar kon worden losgemaakt. Radiatoren, kasten, dakvensters alles werd geroofd. Het werd stilletjes aan onleefbaar. Tegenwoordig is het minder, alles van waarde is al gesloopt. Er valt niet veel meer te halen”.

Door de jaren heen is Doel een bezienswaardigheid geworden. Na krakers en dieven kwamen de kunstenaars en toeristen. Toen ik er in 2010 ging fotograferen was net bekend gemaakt dat Doel definitief ging verdwijnen. We troffen gesloopte en vernielde woningen aan. Het was er rustig naast ons waren er slechts twee anderen, ook aan het fotograferen. Woningen waren van voren potdicht getimmerd maar lagen van achter volledig open, kozijnen waren verwijderd en veel was vernield. We vonden speelgoed, graffiti, bedden en huiswaar, allerlei sporen van eerdere en latere bewoning.

Teksten achter ramen en leuzen op muren spraken van wanhoop en onmacht. Veel bewoners hebben er alles aan gedaan om te kunnen blijven. Maar uiteindelijk bleek dat toch tevergeefs, ook zij zijn vertrokken.
Het was vreemd om zo’n woning te betreden, na de bewoners, de vandalen en de krakers kwamen nu de fotografen binnen. Het waren huizen die mensen met lood in hun schoenen hebben verlaten. Nu de verf verder afbladdert en de regen binnenkomt zijn zelfs de krakers grotendeels vertrokken. Toch zijn de woningen niet leeg, misschien omdat veel bewoners niet vrijwillig zijn vertrokken, ze teveel herinneringen en liefde hebben moeten achterlaten.

Een brief achter een raam: “ik heb hemel en aarde verzet..”.

Klik hier voor meer foto's van Doel