hasard cheratte 6-2013 0419Van het midden van de 19e eeuw tot aan de eerste helft van de 20e eeuw zorgden de staalindustrie en de kolenmijnen ervoor dat Wallonië één van de welvarendste streken van België werd. Vlamingen immigreerden massaal naar Luik en kwamen er te werk bij oa. de steenkolenmijn bij Cheratte. Deze S.A. Harbonnage du Hasard is nu al lang gesloten, de leegstaande gebouwen herinneren echter nog steeds aan de tijd waarin er hier 1500 man uit 23 verschillende landen ruim 1000 ton steenkool per dag boven de grond haalden.

 

hasard cheratte 6-2013 0531De mijnbouw bij Cheratte is op 26 december 1848 begonnen. Men groef toen de eerste van twee schachten die 170 en 250 meter diep waren. Er bevond zich veel steenkool onder de grond en de mijn groeide al snel uit tot één van de meest succesvolle van het Luikbassin. In 1877 sloeg het noodlot echter toe, wegens hevige regenval en overstromingen ontstond er een waterdoorbraak en liepen de schachten vol. Een groot aantal mijnwerkers verdronk en als gevolg werd alle activiteit in de mijn stilgelegd. Als in 1905 de concessie toch nog van eigenaar verandert en in handen komt van de Société anonyme des Charbonnage du Hasard, wordt de productie in 1907 opnieuw opgestart en graaft men een derde schacht. Later werd daar nog een vierde schacht, die boven op de heuvel ligt, bij gegraven. De mijntoren van deze beluchtingsschacht genaamd belle-Fleur de Hoignée, werd in 1927 geplaatst en heeft nu de monumenten-status. Dit was de eerste mijn in België waar men elektriciteit onder de grond gebruikte en tevens de laatste waar men (tot 1962) met paarden onder de grond werkte. Uiteindelijk nam de vraag naar kolen sterk af en ging men over op goedkopere brandstoffen zoals aardolie en gas. Op 31 oktober 1977, 100 jaar na het voltrekken van de ramp van Cheratte, werd de mijn gesloten.

 

hasard cheratte 6-2013 0645Het grote hoofdgebouw dat tegen de heuvel is aangebouwd, heeft twee vleugels en torent uit boven schacht 1. Bovenin dit dertig meter hoge gebouw bevonden zich twee gelijkstroom  motoren van 135 KW die voor de aandrijving van de eerste elektrisch bediende mijnschachtlift in België zorgden. Het hoofdgebouw is in de Malakoff bouwstijl opgetrokken, een stijl die zijn naam dankt aan een fort in het Russische Sebastipol. Deze fortachtige torens hebben kantelen en zijn buitengewoon stevig gebouwd. Drie meter dikke muren zorgen voor de stabiliteit die nodig is om de zware motoren en katrollen te kunnen dragen. Naast dit hoofdgebouw bevindt zich nog een lager bijgebouw dat diende als lampenopslag en oplaadstation.

 

Het terrein wordt langzaam door de natuur overgenomen, overal dringen de wortels van struiken en bomen tussen het metselwerk en het beton door. Op de kantelen groeien berken en in de oude wasruimtes staan struiken en varens. Het is er stil, er komt nog maar weinig verkeer door Cheratte. De meeste van de oude mijnwerkershuisjes aan de overkant van de weg staan leeg en het enige geluid dat het stadje nu nog hoort komt van de nabijgelegen snelweg. Ondanks dat dit historische gebouw op de Belgische monumentenlijst staat, is er niet veel meer dan een bordje en een hek dat het tegen verder verval moet beschermen.

 

Klik hier voor meer foto's van Hasard cheratte.