Weblog

Aalscholvers in het Naardermeer

woensdag, 20 april 2016

grote aalscholver (phalacrocorax carbo) 4-2016 8296grote aalscholver (phalacrocorax carbo) 4-2016 8208grote aalscholver (phalacrocorax carbo) 4-2016 8321grote aalscholver (phalacrocorax carbo) 4-2016 8194grote aalscholver (phalacrocorax carbo) 3-2016 6878Net als bij de Amsterdamse waterleidingduinen nestelen de aalscholvers in het Naardermeer hoog in de bomen. Omdat beide gebieden veel vossen hebben, zijn nesten op de grond niet veilig. Ook niet op de vele kleine eilandjes. Vossen kunnen goed zwemmen en steken graag wat water over om een nest leeg te roven. De aalscholvers hebben zich daarom aangeleerd om in bomen te nestelen. Hoewel ze daar eigenlijk niet op zijn gebouwd, ze hebben er de poten en balans niet voor, bouwen ze daar nu grote kolonies. Omdat aalscholvers steeds naar hun oude nest plek terugkeren, kunnen deze kolonies behoorlijk groot worden.  De sterkste aalscholvers nestelen het hoogst, zodat zij geen stront van een andere aalscholver op hun kop krijgen. In het ondiepe water van het Naardermeer groeien relatief veel planten en dat, samen met het slechte zicht in het troebele water, belemmerd de aalscholvers bij het vissen. Daarom vliegen ze voor hun voedsel helemaal naar het Markermeer. In dat heldere water jagen ze tot op twintig meter diepte op brasem en pos. Ondanks hun naam eten ze zelden paling.

 

Lees ook: Grote Aalscholver (Phalacrocorax carbo).

Het gras van de buurman

zaterdag, 9 april 2016

Het gras aan de overkant is niet alleen groener, het groeit ook sneller, is makkelijker om te maaien en hoeft nooit bemest te worden. Dit is dan ook de enige reden dat het grasveldje van de buurman er mooier bij ligt. Het heeft niets te maken met de tijd en moeite die hij daar in steekt, het komt hem gewoon aanwaaien. Dit in tegendeel tot jouw veldje, ondanks alle liefde die je er in steekt, wil het maar niet groeien. Maar daar kan jij niets aan doen, jouw aarde is nou eenmaal anders, je huis ligt niet goed en de zon draait de verkeerde kant op. God verhoede dat iemand iets negatiefs zegt over jouw verdorde veldje. Ze moeten hun mond houden, het is  tenslotte niet jouw schuld, de buurman heeft het nu eenmaal makkelijker. En nooit maar dan ook nooit zal je toegeven dat hij er harder voor werkt of hem om advies vragen, waarom zou je ook. Jij kan er toch ook niets aan doen dat het bij jou niet lukt?

 

PS. Voor diegenen die het niet begrijpen, dit is cynisch bedoeld en verwijst naar de manier waarop sommige mensen praten over de prestaties van anderen.

Kokmeeuw (Chroicocephalus ridibundus)

zaterdag, 9 april 2016

kokmeeuw (Larus ridibundus) 3-2016 6105Toen ik vroeger op vier hoog achter op een flatje aan de rand van de stad woonde, waren er altijd kokmeeuwen in de buurt. We gooiden dan soms broodkorsten van het balkon omlaag en keken hoe ze deze in een scheervlucht uit de lucht snaaiden. Kokmeeuwen zijn enorm wendbaar en kunnen met hun lange spitse vleugels een hoge snelheid bereiken. Ik heb eigenlijk nooit meegemaakt dat ze zo’n korst niet vingen en deze de grond haalde. Kokmeeuwen zijn niet schuw en leven graag in de nabijheid van mensen. Het zijn dan ook echte opportunisten die bijna overal hun kostje bij elkaar kunnen scharrelen. Ik heb ze vroeger regelmatig jonge eendenkuikentjes uit de sloot zien pikken of op zoek naar restjes vuilniszakken zien opentrekken. Hoewel ze graag in groepen bij elkaar zitten houden ze altijd een gepaste afstand, je zult ze behalve als ze vechten of paren dan ook zelden minder dan 30 centimeter van elkaar af zien zitten. Ze zijn behoorlijk agressief en bij het minst geringste laten ze hun karakteristieke juichroep horen.

Bomen groeien naar beneden

woensdag, 6 april 2016

Sommige dingen laten zich moeilijk in woorden schetsen, die zou je eigenlijk moeten filmen. Een tijd geleden was ik in een bushokje gaan schuilen. Het regende en de lucht was asgrauw. Naast het hokje stonden een paar kale bomen. Er kwam weinig verkeer langs en het werd langzaam lichter. Het leek alsof de lucht zich tot dunne takjes condenseerde en dat de hemel langzaam, als inktdruppels in een glas water, leeg liep. Steeds meer donkere lijnen voegden zich bij elkaar en vormden uiteindelijk een donkere stam die zich in de grond goot en daar langzaam als water weer uitvloeide. Als het regent, groeien bomen naar beneden.

Huismus (Passer domesticus)

woensdag, 6 april 2016

huismus (Passer domesticus) 4-2016 7806Vroeger zag je ze overal, nu beginnen ze zo schaars te worden dat men al speciale nestkasten moet ophangen om ze een broedkans te bieden. In mijn jeugd had ik nooit kunnen vermoeden dat de alom vertegenwoordigde huismus ooit nog eens op de Rode Lijst van bedreigde diersoorten terecht zou komen. De afname van het aantal huismussen begon in de jaren tachtig en gaat sindsdien steeds sneller. We zitten nu op nog maar 50% van het totale aantal broedparen en ze verdwijnen zo langzamerhand uit ons straatbeeld. Ik herinner me nog dat je bijna niet op een terrasje kon gaan zitten, zonder dat dit kleine brutale vogeltje de broodkruimels van je bordje kwam pikken. Als een kleine bruine tennisbal stuiterden ze tussen de tafelpoten en bij het minst geringste stoven ze massaal kwetterend in de struiken. Zelfs bij het oude flatgebouw waar ik ben opgegroeid zaten er ontelbaar veel musjes in de schaarse bosjes bij de straatkant. Je hoorde ze de hele dag door tjilpen en ze kwamen regelmatig op ons balkon. Blijkbaar worden onze steden te netjes en blijft er te weinig voer en nestruimte voor deze kleine schobbejakken over. En dat vind ik echt jammer. Gelukkig hangen er bij ons in de buurt nu al aardig wat nestkasten waar de huismus dankbaar gebruik van maakt. Als iedereen nu, net als vroeger, de broodkruimels van het tafelkleed gewoon uit het raam schudt, komen ze er misschien wel weer bovenop.

Mandarijneend (Aix galericulata)

dinsdag, 5 april 2016

Mandarijneend (Aix galericulata)4-2016 7880Bij ons achter het Wilhelminakanaal ligt een klein parkje met een vijver. Afgezien van wat vissers en mensen die hun hond uitlaten zie je er bijna nooit iemand. Maar er zitten wel veel watervogels. Ik zie er regelmatig Egyptische ganzen, futen,  kuifeenden en laatst zelfs een mandarijneend. Deze vogel lijkt nog het meest op een door een kind ingekleurde kleurplaat. Mandarijneenden komen oorspronkelijk uit Oost China en Noord Korea. In de 18e eeuw werden ze als siervogel naar Europa geïmporteerd. Het eerste gedocumenteerde wilde broedpaartje in Nederland stamt uit 1964. Sindsdien zijn ze wel wat in aantal toegenomen maar is het nog steeds een zeldzame verschijning. Deze vogels  liggen hoog op het water en met het zonlicht op hun veren vallen ze goed op. De mannetjes verliezen in de rui hun mooie baltskleed, ook de snavel kleurt dan minder rood en de poten minder geel. Omdat het mannetje dan vrijwel zijn volledige verenkleed wisselt, waaronder ook zijn slagpennen, kan hij geruime tijd niet vliegen en is hij kwetsbaar. Pas in de herfst krijgt hij weer zijn mooie baltskleed terug.

Futen in de haven van Enkhuizen

dinsdag, 29 maart 2016

fuut (Podiceps cristatus) 3-2016 7264Afgelopen weekend was ik bij een smederij in Enkhuizen. Daar presenteerden ze een slijpmachine die mij bij het messen maken veel tijd kan gaan besparen. Ik wilde hem, voor ik hem zou kopen, eerst zelf uitproberen. Omdat deze presentatie in de ochtend was, besloot ik daarna nog even bij de Compagniehaven te gaan kijken. Ik had gehoord dat daar een futenkolonie zat, en omdat de futen bij ons achter in het Wilhelminakanaal al bijna allemaal jonkies hebben, had ik gehoopt ook in Enkhuizen wat foto’s van jonge futen te kunnen maken. Helaas hadden de reigers alle jonkies daar opgegeten en waren er dus alleen nog volwassen paartjes. Op zich is dat voor de futen niet zo’n heel groot probleem, want zij kunnen drie broedsels per seizoen grootbrengen. Via de steiger kon je de futen goed observeren en ik heb er het grootste gedeelte van de middag doorgebracht. Ik heb ze zien vechten, baltsen en paren.

 

fuut (Podiceps cristatus) 3-2016 6770fuut (Podiceps cristatus) 3-2016 7102Als er een fuut (Podiceps cristatus) te dicht in de buurt van een ander zijn wijfje of nest kwam, staken ze dreigend hun kop naar beneden. Met hun snavels net boven het water schoten ze dan op de indringer af. De gevechten waren niet mis, ze staken met hun scherpe snavels op elkaar in en ik heb heel wat futen met bloed op hun snavels gezien.

 

fuut (Podiceps cristatus) 3-2016 7341fuut (Podiceps cristatus) 3-2016 7060De futenbalts is terecht beroemd. Ze voeren een langdurig ballet op en schudden hierbij om de beurt met hun kop, daarna maken ze nog een aantal mooie gesynchroniseerde bewegingen en bieden ze elkaar wat nestmateriaal aan. Hierbij steken ze de koppen bij elkaar en duwen elkaar met de borst omhoog uit het water.

 

fuut (Podiceps cristatus) 3-2016 6841fuut (Podiceps cristatus) 3-2016 6991Voor de paring ging het wijfje uitnodigend op het gammele drijvende nest liggen. Het duurde vaak even voor het mannetje op haar uitnodiging in ging en het wijfje moest dan minuten lang liggen wachten. Als het mannetje uiteindelijk op haar klom, was het ook zo gebeurd, al na een paar seconden liet hij zich via haar hals en kop naar voren af het water in glijden. Telkens nadat een paartje andere futen hadden weggejaagd, herhaalden zij een gedeelte van hun balts. Door tegenover elkaar met hun koppen te draaien en knikken haalden zij hun band weer aan.

Dennenvoetzwam (Phaeolus schweinitzii)

maandag, 28 maart 2016

dennenvoetzwam (Phaeolus schweinitzii) 10-2015 4150Deze zwam groeit het liefst op dennenstobben of aan de voet van naaldbomen. Het vruchtlichaam ontwikkeld zich in de herfst en groeit dan erg snel. Vaak omvat het tijdens deze groei andere planten zoals gras of takjes. De zwam begint als een brede zachte fluweel gele hoed met een trechtervormig centrum, maar al binnen enkele weken scheidt hij een kleverige stof uit en kleurt hij donker. Een oud vruchtlichaam is helemaal verhard en zwart. De dennenvoetzwam is een parasitaire schimmel die bruinrot aan de stam en wortels veroorzaakt. De zwam kan zich pas vestigen als de boom is verzwakt. Lang na de dood van zijn gastheer blijft de zwam in het hout aanwezig en kan jaren na het vellen van de boom nog tevoorschijn komen. 

 

dennenvoetzwam (Phaeolus schweinitzii) 10-2015 4151Deze zwam werd vroeger veel gebruikt om stoffen en wol mee te kleuren. De gele randen van een jonge zwam kunnen worden gebruikt om iets helder geel mee te kleuren, terwijl de donkerdere gedeelten een roestbruine kleur afgeven. Afhankelijk van het te verven materiaal en het gebruikte fixeermiddel kan deze zwam een gele, gouden, groene en bruine kleurstof opleveren. Als fixeermiddel gebruikt men metaalionen van oa. tin, koper of ijzer die ervoor zorgen dat de kleurstoffen zich aan de vezels hechten.

 

De familienaam Phaeolus betekent donker of obscuur en verwijst naar de donkere kleur van oudere exemplaren.